اکسس کنترل (Access Control) به مجموعهای از سیستمها و روشها برای مدیریت و محدود کردن دسترسی افراد به فضاها، تجهیزات یا اطلاعات گفته میشود. هدف اصلی آن افزایش امنیت، نظم و ثبت ترددهاست
اکسس کنترل چیست؟
اکسس کنترل مشخص میکند:
چه کسی
در چه زمانی
به کدام مکان یا منبع دسترسی داشته باشد یا نداشته باشد.
مثلاً فقط کارکنان واحد مالی بتوانند وارد اتاق سرور شوند، آن هم فقط در ساعات اداری.
=================================
اجزای اصلی سیستم اکسس کنترل
یک سیستم اکسس کنترل معمولاً از این بخشها تشکیل میشود:
کنترلر (Controller) مغز سیستم؛ تصمیم میگیرد اجازه ورود داده شود یا نه.
دستگاه شناسایی (Reader) مثل:
کارتخوان (RFID / NFC)
رمز عبور (Keypad)
اثر انگشت
تشخیص چهره
عنبیه چشم
قفل برقی
مگنت (Magnetic Lock)
زبانه برقی (Electric Strike)
موتور قفل
نرمافزار مدیریت برای:
تعریف کاربران
تعیین سطح دسترسی
گزارشگیری ترددها
منبع تغذیه و تجهیزات جانبی
مثل باتری بکاپ، دکمه خروج، سنسور درب
==========================================
انواع اکسس کنترل از نظر روش شناسایی
1️⃣ کارتی
کارت یا تگ RFID
اقتصادی و رایج
امنیت متوسط
2️⃣ رمز عبور
وارد کردن کد
ساده اما قابل لو رفتن
3️⃣ بیومتریک
اثر انگشت
تشخیص چهره
عنبیه
امنیت بالا، بدون نیاز به کارت
4️⃣ ترکیبی
مثلاً کارت + اثر انگشت
بالاترین سطح امنیت
==========================================
انواع اکسس کنترل از نظر ساختار
🔹 مستقل (Standalone)
بدون نرمافزار مرکزی
مناسب خانه یا دفتر کوچک
هزینه کمتر
🔹 تحت شبکه (Network / IP)
مدیریت مرکزی
گزارشگیری دقیق
مناسب شرکتها، مجتمعها، سازمانها
======================================
کاربردهای اکسس کنترل
ساختمانهای اداری
کارخانهها
مجتمعهای مسکونی
بیمارستانها
مدارس و دانشگاهها
اتاق سرور و فضاهای حساس
پارکینگها
==============================
مزایای استفاده از اکسس کنترل
✔ افزایش امنیت ✔ حذف کلید فیزیکی ✔ کنترل زمان ورود و خروج ✔ گزارشگیری دقیق تردد ✔ امکان لغو دسترسی سریع